C.P.M. van Swaal, drs. A.G.P. van de Laar, S. Ebbens
Rabobank Beveland afd. private banking

De overdracht van een bedrijf is een complexe, maar vooral ook een aangrijpende aangelegenheid. Haast is bij bedrijfsoverdracht een slechte raadgever en kost altijd geld. Daarom is het verstandig om tijdig te starten. Een voorbereidingstijd van drie tot zes jaar is nodig om het bedrijf verkoopklaar te maken.

Opvolger
Wie zijn bedrijf wil verkopen heeft een koper nodig. Het bedrijf kan overgedragen worden aan een familielid, aan medewerkers of aan een buitenstaander. Bij overdracht in familieverband of door een medewerker is het zeker belangrijk om vast te stellen of de beoogde opvolger capabel is om het bedrijf voort te zetten. Naast opleiding en de wil om het bedrijf over te nemen moet hij of zij ook ondernemerskwaliteiten bezitten.

Verkoopklaar
Een onderneming waarbij de gebouwen en machines goed onderhouden zijn, is meestal makkelijker te verkopen. Uiteraard moet het bedrijf meer kunnen doorstaan dan de eerste indruk. Zo is het noodzakelijk een gedegen jaarrekening te kunnen overleggen, liefst van een aantal opeenvolgende jaren, opgesteld door een accountant. Een gezonde financieringsstructuur, passend bij de branche is hierbij van groot belang. De verhouding tussen eigen en vreemd vermogen kan in de voorbereidingsfase geoptimaliseerd worden (bijvoorbeeld door het aantrekken van vreemd vermogen en dividend uitkering). Daarnaast is het verstandig privé-schulden of -bezittingen voor de onderhandelingen te regelen.

Juridische structuur
De juridische structuur is van groot belang. Zo zal een BV waarin alleen de bedrijfsactiviteiten zijn ondergebracht eenvoudiger te verkopen zijn dan een BV met daarnaast ook een kapitaal pand en een pensioenverplichting in eigen beheer. Het creëren van een holdingstructuur met werkmaatschappijen biedt de oplossing, maar heeft alleen zin als dit ruim voor het moment van verkoop gebeurt, minimaal drie jaar, maar beter vijf tot zes jaar voor verkoop.

Fiscale consequenties
Naast de verkoopbaarheid (lees ook: financierbaarheid) heeft de juridische structuur direct effect op de fiscale behandeling. De gerealiseerde winst bij verkoop van een onderneming is in beginsel belast. Toch zijn er mogelijkheden directe belastingheffing op een legale manier te omzeilen. Zo is door de deelnemingsvrijstelling de winst, gerealiseerd door verkoop van een werkmaatschappij, onbelast. Een persoonlijke onderneming kan aan een werknemer overgedragen worden zonder directe belastingheffing. Hiervoor dient de werknemer minimaal 36 maanden voor de overdracht in deze onderneming werkzaam te zijn. Een andere mogelijkheid is gebruik maken van de lijfrentefaciliteit.

Waarde bedrijf
De waarde van het bedrijf is afhankelijk van de marktpositie, de financiële conditie en de kwaliteit van het management van de onderneming. In de praktijk zijn er verschillende waarderingsmethodes en diverse varianten mogelijk. In het verleden werd de prijs vooral bepaald door de balanswaarde met een aanpassing naar de waarde in het economisch verkeer. Tegenwoordig ligt het accent op de waardering van de toekomstige opbrengsten. De koper en verkoper zullen samen met hun adviseurs moeten onderhandelen over de uitgangspunten van de waardering. Belangrijke zaken hierbij zijn onder andere de continuïteit van de onderneming, de financierbaarheid van de overdracht, aansprakelijkheidsaspecten en eventuele samenwerking in de toekomst.

Tijdsplanning
Als de toekomstige opvolger bekend is, is het verstandig om deze persoon zo spoedig mogelijk bij de belangrijke bedrijfsprocessen te betrekken. Door de planning samen in te vullen, wordt een gemeenschappelijke visie op de toekomst ontwikkeld. Leg de afspraken en de tijdsplanning ook vast, om zo de voortgang te checken en waar nodig bij te stellen. Zo heeft de verkoper de tijd om af te bouwen en de nieuwkomer tijd om in te groeien.

Conclusie
Iedere ondernemer draagt ooit het bedrijf over. Daarbij is 80% van de problematiek voor alle ondernemers gelijk en 20% uniek bij elke situatie. Laat u dan ook bijstaan door een team van ervaren specialisten: uw accountant, uw fiscalist, uw notaris en uw bankadviseur. Zij kennen de weg naar een financieel en fiscaal verantwoorde overdracht. Rabobank Beveland heeft een stappenplan beschikbaar dat u helpt bij de voorbereiding van een overdracht.

C.P.M. (Claudia) van Swaal FFP/RAB
senior accountmanager financieel advies